Stare przysłowie mówi, że zgoda buduje, zaś niezgoda- rujnuje. Trudno się z nim nie zgodzić. Zwłaszcza będąc adwokatem “rodzinnym”, a więc zajmującym się głównie sprawami regulowanymi przez Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Dopóki między małżonkami, partnerami, rodzicami istnieje zgoda, nie jest źle. Nawet w obliczu rozwodu czy rozstania są oni w stanie dojść do porozumienia we wszelkich sprawach ich dotyczących. Gorzej jednak, gdy wkraczają na wojenną ścieżkę, a sytuacje te są wcale nierzadkie. Moi Klienci często pytają mnie o to, czy rodzic może “zabrać” dziecko i wyjechać z nim do innego miasta albo za granicę, bez zgody i wiedzy drugiego rodzica? Czy możliwa jest zmiana miejsca zamieszkania dziecka bez decyzji obojga rodziców? Zapraszam do lektury dzisiejszego wpisu.
Czym jest miejsce zamieszkania?
Musisz wiedzieć, czym- w rozumieniu przepisów- jest miejsce zamieszkania. Otóż jest to miejscowość. Nie zaś konkretny adres, jak zwykło się przyjmować w potocznym rozumieniu. W przypadku osób dorosłych chodzi o miejscowość, w której przebywają one z zamiarem stałego pobytu. Miejscem zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską jest miejsce zamieszkania jego rodziców (o władzy rodzicielskiej możesz przeczytać w tym wpisie: https://adwokat-ruszkiewicz.pl/co-to-jest-wladza-rodzicielska/). Sytuacja jest prosta, jeśli rodzice żyją razem. Jeśli natomiast obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska, lecz mieszkają osobno, miejsce zamieszkania dziecka jest u tego z rodziców, u którego dziecko stale przebywa. Mówiąc potocznie: u tego rodzica, z którym spędza więcej czasu. W przypadku pieczy naprzemiennej, a więc w przypadku, w którym dziecko spędza porównywalną ilość czasu u obojga rodziców, miejsce zamieszkania dziecka określa sąd opiekuńczy. Ma to jednak znaczenie tylko formalne. W sytuacji, w której władza rodzicielska przysługuje tylko jednemu z rodziców, miejscem zamieszkania dziecka będzie miejsce zamieszkania tegoż rodzica.
Zmiana miejsca zamieszkania dziecka – po pierwsze …
Jeśli chcesz zmienić miejsce zamieszkania i zabrać ze sobą dziecko, nie ma problemu, jeśli przeprowadzasz się w obrębie tej samej miejscowości. Jak bowiem wskazano, miejscem zamieszkania jest miejscowość. Bez problemu zatem możesz zamienić mieszkanie na dom lub odwrotnie. Problem pojawi się, gdy będziesz chciał wyprowadzić się do innego miasta, nie mówiąc już o wyprowadzce za granicę. Miejsce zamieszkania dziecka (w tym jego zmiana) uznawane jest za sprawę z zakresu tzw. istotnych spraw dziecka. Dlaczego? Bo taka zmiana wpływa również na inne aspekty życia dziecka (i rodzica). Jakie? Na zmianę szkoły, otoczenia, środowiska rówieśniczego, zmianę odległości od drugiego rodzica, jego rodziny, etc. Skoro jest to istotna sprawa dziecka, to wymaga zgody obojga rodziców, jeśli posiadają oni oboje władzę rodzicielską lub jeśli jeden z rodziców posiada władzę rodzicielską w zakresie współdecydowania o istotnych sprawach dziecka, w tym o miejscu zamieszkania dziecka.
Po drugie – co jeśli drugi rodzic nie wyrazi zgody?
Zakomunikowałeś rodzicowi swojego dziecka zamiary dotyczące zmiany miejsca zamieszkania. Usłyszałeś sprzeciw. “Nie ma mojej zgody na wyprowadzkę naszego dziecka do innego miasta”. Czy sytuacja jest bez wyjścia? Jest nieprzyjemna, ale nie bez wyjścia. Jeśli nadal chcesz się wyprowadzić wraz z dzieckiem, musisz udać się do sądu. Po co? Aby uzyskać zgodę sądu na zmianę miejsca zamieszkania dziecka. Choć oczywiście – sąd może też odmówić udzielenia takiej zgody, jeśli byłoby to sprzeczne z dobrem dziecka. Czy musisz prosić o zgodę i – w przypadku jej braku – iść do sądu także wtedy, gdy w wyroku rozwodowym orzeczono, że miejscem zamieszkania dziecka jest każdorazowe TWOJE miejsce zamieszkania? Tak. Chyba, że otrzymasz zgodę drugiego rodzica. Dlaczego? Bo jest to tzw. istotna sprawa dziecka, o której ma prawo współdecydować drugi z rodziców. Czy rodzic może kiedykolwiek sam podjąć decyzję o przeprowadzce? Tak, jeśli drugi rodzic jest pozbawiony władzy rodzicielskiej. Również wtedy, gdy nie żyje. Lub wówczas, gdy wyłączono mu prawo do współdecydowania o miejscu zamieszkania dziecka.
Zmiana miejsca zamieszkania dziecka– jak uzyskać zgodę sądu?
Musisz przygotować wniosek. Wniosek kieruje się do sądu rejonowego, właściwego ze względu na obecne miejsce zamieszkania dziecka. Jest to wniosek o wyrażenie zgody na zmianę miejsca zamieszkania dziecka. Musisz go oczywiście odpowiednio uzasadnić. Drugi z rodziców będzie uczestnikiem tak wszczętego postępowania. Może zatem wyrażać swoje zdanie, powoływać własne dowody, kwestionować Twoje. Sąd rozstrzygnie sprawę biorąc pod uwagę całokształt okoliczności. W szczególności jednak będzie kierował się dobrem małoletniego dziecka. Będzie zważał również na jego prawo do wychowywania się z obojgiem rodziców. Przeprowadzka może bowiem osłabić więzi, utrudnić kontakty dziecka z drugim rodzicem. Dziecko może zostać również wysłuchane, a sąd może uwzględnić jego rozsądne życzenie. Co jeśli mimo sprzeciwu rodzica, nie uzyskasz zgody sądu, a wyprowadzisz się? Możesz narazić się na nieprzyjemności. Nadużyjesz bowiem swojej władzy rodzicielskiej. A to może spowodować konsekwencje prawne.
Mimo skrupulatnego przygotowywania wpisów, nie wszystko jestem w stanie w nich zawrzeć. Potrzebujących pomocy prawnej zapraszam do kontaktu z Kancelarią!
