Kiedy małżonkowie planują rozstanie, najczęściej sięgają od razu po powództwo o rozwód. Często jest ono oczywiście zasadne, ale zdarza się też przedwczesne. Sąd może oddalić powództwo o rozwód, gdy nie zostaną spełnione przesłanki jego udzielenia (więcej na temat pozytywnych przesłanek udzielenia rozwodu: https://adwokat-ruszkiewicz.pl/jak-uzyskac-rozwod/). Ponadto rozwód jest najczęściej drogą w jedną stronę – nie ma z niej odwrotu, chyba, że poprzez ponowne zawarcie małżeństwa. Inaczej jest w przypadku separacji, która również może zostać orzeczona wyrokiem sądu (separacja prawna). Jak uzyskać takie orzeczenie? Kiedy wnieść o orzeczenie separacji a kiedy o orzeczenie rozwodu? Jakie są różnice pomiędzy rozwodem a separacją?Jakie skutki za sobą niesie separacja? Te wszystkie zagadnienia zostaną omówione w dzisiejszym wpisie.
Pierwsza różnica pomiędzy rozwodem a separacją: rozkład zupełny, ale nie trwały
Omawiając różnice pomiędzy rozwodem a separacją po pierwsze trzeba wskazać na kwestie rozkładu pożycia małżeńskiego. W rozwodzie musi to być rozkład zupełny i trwały (więcej na temat przesłanek udzielenia rozwodu we wpisie https://adwokat-ruszkiewicz.pl/jak-uzyskac-rozwod/). Oznacza to, że pomiędzy małżonkami doszło do rozpadu wszelkich więzi i nie ma już żadnych szans na podjęcie pożycia. W przypadku separacji rozkład ten nie ma charakteru trwałego. Wystarczy udowodnić, że jest on zupełny. Separacja to poniekąd wciśnięcie “pauzy” w trwaniu związku małżeńskiego. Instytucja ta daje możliwość “powrotu do stanu poprzedniego”, bo rozkład pożycia nie jest definitywny. Jeśli w danym momencie wydaje się, że nic Was nie łączy, ale jest szansa na podjęcie pożycia małżeńskiego, to właściwszym rozwiązaniem będzie pozew o orzeczenie separacji.
Po drugie: nie możesz zawrzeć nowego związku małżeńskiego
Kolejną różnicą pomiędzy rozwodem a separacją jest niemożność zawarcia kolejnego związku małżeńskiego w trakcie trwania separacji. Małżeństwo bowiem nadal istnieje. Zawarcie nowego związku małżeńskiego w przypadku pozostawania w separacji oznaczałoby popełnienie przestępstwa bigamii. W przypadku rozwodu zawarcie nowego związku małżeńskiego jest możliwe, ponieważ na skutek jego orzeczenia dotychczasowe małżeństwo przestało istnieć. W tym miejscu można wskazać również, że różnicą pomiędzy rozwodem a separacją jest brak możliwości powrotu do poprzedniego nazwiska, gdy zostanie orzeczona separacja. Nadal bowiem jesteście małżonkami, tyle że w separacji.
Po trzecie: wzajemna pomoc
Gdy sąd orzeka rozwód, ustają pomiędzy byłymi małżonkami w zasadzie wszelkie obowiązki. Wyjątkiem są świadczenia alimentacyjne na rzecz małżonka, jeśli takie zostały stwierdzone wyrokiem rozwodowym. Tu rysuje się kolejna różnica pomiędzy rozwodem a separacją, bowiem w przypadku orzeczenia separacji małżonkowie w dalszym ciągu mają obowiązek udzielać sobie wzajemnej pomocy. Nadal jesteście małżonkami, Wasze więzy nie zostały zerwane na trwałe. Wzajemna pomoc dotyczy zarówno pomocy materialnej, finansowej, jak i emocjonalnej, psychicznej, wsparcia w chorobie, etc.
Czwarta różnica pomiędzy rozwodem a separacją: możliwość odwrócenia skutków
Rozwód jest decyzją nieodwracalną w tym sensie, że nie można przywrócić stanu poprzedniego. Można oczywiście zawrzeć kolejny związek małżeński z tą samą osobą, ale tylko w ten sposób można powrócić do małżeństwa. W przypadku separacji natomiast możliwe jest złożenie w sądzie zgodnego wniosku przez obie strony. Jest to wniosek o zniesienie separacji. Wówczas małżeństwo “powraca” do swojej pierwotnej formy, a skutki separacji ustają. W niektórych sprawach jednak sąd musi wydać odrębne orzeczenie, to dotyczy np. władzy rodzicielskiej.
Czy musisz wiedzieć coś jeszcze?
W zasadzie tyle, że w pozostałym zakresie skutki separacji są tożsame ze skutkami rozwodu. Wśród najistotniejszych wymienić należy m.in. ustanie wspólności majątkowej oraz brak możliwości dziedziczenia po małżonku, pozostając w separacji. Podobnie jak w wyroku rozwodowym, sąd orzekając o separacji ureguluje również kwestię sprawowania władzy rodzicielskiej, jeśli posiadacie wspólne małoletnie dzieci, kontakty z nimi a także alimenty na rzecz dzieci.
Opłata od pozwu o orzeczenie separacji na zgodny wniosek małżonków wynosi 100,00 złotych. Jeśli brak jest zgody pomiędzy małżonkami co do orzeczenia separacji – opłata wynosi 600,00 złotych. Sprawę rozpoznaje Sąd Okręgowy. Właściwym miejscowo jest sąd ostatniego miejsca wspólnego zamieszkiwania małżonków, jeśli chociaż jedno z nich jeszcze w okręgu tego sądu przebywa. Gdy brak jest takiego miejsca zamieszkania, właściwym jest sąd miejsca zamieszkania pozwanego. Jeśli i w ten sposób nie da się ustalić sądu właściwego, sprawę skierować należy do sądu miejsca zamieszkania powoda.
Pamiętaj, że sam fakt pozostawania z małżonkiem w “rozłączeniu”, w tzw. separacji faktycznej, nie rodzi żadnych skutków prawnych. Aby zaistniały te skutki, separacja musi być stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu.
W razie pytań pozostaję do Twojej dyspozycji.
