Narodziny dziecka to zwykle moment radosny. I bardzo rodzinny. Jednak i w takim momencie trzeba pamiętać o załatwieniu formalności, jakich wymaga od nas prawo. Urodzenie dziecka należy zarejestrować w Urzędzie Stanu Cywilnego. Poza podaniem wybranego dla dziecka imienia (imion), wskazać też trzeba jego rodziców. Jeśli dziecko pochodzi ze związku małżeńskiego lub urodziło się przed upływem trzystu dni od jego ustania, zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż matki. Domniemanie to można obalić w toku procesu o zaprzeczenie ojcostwa. Co jeśli domniemanie nie zachodzi? Lub jeśli zostanie obalone? Ustalenie ojcostwa nastąpić może przez uznanie. Mężczyzna składa wówczas przed kierownikiem USC oświadczenie, że jest ojcem dziecka. Matka zaś musi to oświadczenie potwierdzić. Ma na to trzy miesiące od złożenia oświadczenia przez mężczyznę. Co, jeśli żadna z wymienionych opcji jest niemożliwa? Jak ustalić ojcostwo?
Jak ustalić ojcostwo?
Jeśli nie zachodzi domniemanie ojcostwa, a mężczyzna nie złożył oświadczenia o uznaniu ojcostwa lub matka dziecka nie potwierdziła jego oświadczenia, pozostaje droga sądowa. Jak ustalić ojcostwo? Należy wystąpić do sądu z powództwem o ustalenie ojcostwa. Kto może wytoczyć powództwo? Dziecko, jego matka oraz domniemany ojciec dziecka, jak również prokurator. Prokurator wystąpi z powództwem, jeśli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego. Matka ani domniemany ojciec nie mogą wytoczyć powództwa o ustalenie ojcostwa po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności. Jeżeli dziecko zmarło przed osiągnięciem pełnoletności, matka oraz domniemany ojciec mogą wytoczyć powództwo o ustalenie ojcostwa do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność. Jeśli dziecko osiągnie pełnoletniość, już tylko ono i prokurator mają legitymację czynną. Za małoletnie dziecko działa jego przedstawiciel ustawowy, najczęściej matka. Jest to zamknięty katalog podmiotów, które mogą wystąpić z pozwem o ustalenie ojcostwa.
Kogo pozwać?
W postępowaniu cywilnym, poza tzw. legitymacją czynną (kto może wytoczyć powództwo), wyróżnia się również tzw. legitymację bierną. Chodzi o to, kto ma uprawnienie, aby w określonym postępowaniu występować w charakterze powoda, a kto w charakterze pozwanego. W sprawie o ustalenie ojcostwa kształtuje się to następująco. Jeśli powodem jest dziecko albo jego matka, powództwo wytoczyć należy przeciwko domniemanemu ojcu. Jeśli ojciec nie żyje – przeciwko kuratorowi, którego ustanowi sąd opiekuńczy. Domniemany ojciec dziecka pozwać musi dziecko, jak i jego matkę, a gdy ta nie żyje – wyłącznie dziecko. Warto wiedzieć, że sądowego ustalenia ojcostwa nie można przeprowadzić przed urodzeniem się dziecka. W przeciwieństwie do uznania dziecka, które jest możliwe jeszcze przed pojawieniem się dziecka na świecie.
Jak ustalić ojcostwo? Kwestie dowodowe
W postępowaniu cywilnym, na poparcie swoich twierdzeń, trzeba przedstawić dowody. Jakie to będą dowody w sprawie o ustalenie ojcostwa? Kluczowe znaczenie ma dowód z badania DNA. Daje on prawie stuprocentową pewność w zakresie tego, czy dany mężczyzna jest ojcem dziecka. Należy zawnioskować o przeprowadzenie takich badań w pozwie. Czasem jednak wystarczające jest przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron. Jeśli zarówno matka, jak i domniemany ojciec przyznają, że mężczyzna jest ojcem dziecka, a sąd nie poweźmie co do tego wątpliwości, wyda wyrok. Jakie inne dowody są pomocne w sprawie o ustalenie ojcostwa? Zeznania świadków, grupowe badanie krwi, badania antropologiczne, dowód z zestawienia stopnia dojrzałości dziecka w chwili jego urodzenia z czasem obcowania cielesnego, dowód z obcowania z matką dziecka w czasie znikomej możliwości zapłodnienia, linie daktyloskopijne ręki, badanie śliny, etc.
Czy można w tym postępowaniu zgłaszać inne żądania?
Postępowanie o ustalenie ojcostwa zmierza do stwierdzenia, że dany mężczyzna jest ojcem określonego dziecka. Z faktem bycia rodzicem wiążą się określone prawa i obowiązki. Należą do nich m.in.: wykonywanie władzy rodzicielskiej (https://adwokat-ruszkiewicz.pl/co-to-jest-wladza-rodzicielska/), kontakty z dzieckiem, obowiązek alimentacyjny (https://adwokat-ruszkiewicz.pl/alimenty-na-dziecko/). W związku z powyższym w pozwie o ustalenie ojcostwa możesz wnieść również o: uregulowanie władzy rodzicielskiej, o zasądzenie alimentów na rzecz dziecka. Sprawa o kontakty toczy się w innym trybie, zatem z tym wnioskiem musisz poczekać do czasu uprawomocnienia się wyroku ustalającego ojcostwo. Co ważne- w pozwie możesz wnieść również o nadanie dziecku określonego nazwiska. Dziecko może nosić nazwisko matki lub ojca. W braku porozumienia między rodzicami, dziecko otrzyma nazwisko połączone, składające się z nazwisk obojga rodziców.
Jeśli zmagasz się z tym tematem i potrzebujesz profesjonalnej pomocy, skontaktuj się z moją Kancelarią!
