Dzisiejszy wpis inspirowany jest pytaniem, jakie ostatnio zadała mi moja Klientka. Pomyślałam, że warto napisać o tym także dla Was. Być może bowiem zmagacie się z podobnymi problemami i podobne kwestie Was nurtują. Coraz częściej mamy do czynienia ze zjawiskiem rozwodów w rodzinach. Co za tym idzie- dziecko mieszka z jednym z rodziców, który musi godzić wiele obowiązków, zarówno w domu, jak i w pracy. Niektórzy mogą korzystać z dobrodziejstwa instytucji dziadków, inni zatrudniają opiekunki. Ale czy tak musi być aż do ukończenia przez dziecko osiemnastego roku życia? Czy możesz zostawić dziecko samo w domu? Czy były małżonek może czynić Ci z tego względu zarzuty? Zapraszam do lektury dzisiejszego wpisu, w którym poruszam ww. kwestie.
Czy możesz zostawić dziecko samo w domu?
Jak to często bywa – przepisy nie dają na takie pytanie jednoznacznej odpowiedzi. Nigdzie w przepisach nie znajdziemy informacji, od jakiego momentu możesz zostawić swoją pociechę samą w domu. Pewną wskazówką może być art. 106 Kodeksu wykroczeń, zgodnie z którym: „Kto, mając obowiązek opieki lub nadzoru nad małoletnim do lat 7 albo nad inną osobą niezdolną rozpoznać, lub obronić się przed niebezpieczeństwem, dopuszcza do jej przebywania w okolicznościach niebezpiecznych dla zdrowia człowieka, podlega karze grzywny albo karze nagany”. Takie małe dziecko jest po prostu uważane za niezdolne do rozpoznania niebezpieczeństwa, samodzielnego uchronienia się przed nim.
Co na to przepisy tzw. prawa rodzinnego?
Co na pytanie Czy możesz zostawić dziecko samo w domu? mówią przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego?Art. 92 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazuje na to, że: „Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską”. Z kolei treść art. 95§1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego precyzuje treść władzy rodzicielskiej. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka z poszanowaniem jego godności i praw. Z przywołanych przepisów wynika, że do ukończenia przez dziecko 18. roku życia powinno przebywać ono pod opieką rodziców lub opiekunów. Czy to oznacza, że rodzic musi być z dzieckiem codziennie przez 24 h/dobę…?
Przede wszystkim rozsądek
Absolutnie nie, byłoby to niewykonalne. Życie wymaga tego, by czasem zostawić pociechy same w domu. Gdy zastanawiasz się nad tym, czy możesz zostawić dziecko samo w domu, kieruj się przede wszystkim rozsądkiem. Na pewno bez opieki nie powinno zostawiać się niemowląt i małych dzieci. Dzieci w wieku szkolnym, w zależności od tego, na jakim są stadium rozwoju, jakie mają cechy charakteru, czy są samodzielne oraz w zależności od tego, jakim darzysz dziecko zaufaniem mogą, w konkretnym przypadku, pozostać same w domu. Nie możesz oczywiście w ten sposób doprowadzić do zaniedbywania swoich obowiązków rodzicielskich, które wynikają z wyżej przytoczony przepisów. Wówczas sprawa może bowiem zostać skierowana do MOPS, a nawet do sądu rodzinnego, gdzie może zostać ustanowiony kurator.
Czy możesz zostawić dziecko samo w domu i o czym musisz pamiętać
Rozważając kwestię tego, czy możesz zostawić dziecko samo w domu musisz wiedzieć, że odpowiadasz za dziecko. I za jego czyny. Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, za szkody wyrządzone przez dzieci odpowiadają rodzice lub ich opiekunowie, gdy nie wykonywali nadzoru nad dzieckiem w staranny sposób. Są oni bowiem z mocy prawa (lub umowy) zobowiązani do nadzoru nad osobą, która z powodu wieku nie może odpowiadać za swoje czyny, a tym samym- do naprawienia szkody wyrządzonej przez tą osobę. Trzeba zatem pamiętać o ponoszonym ryzyku w przypadku pozostawiania małoletniego w domu. Chodzi tu przede wszystkim o bezpieczeństwo dziecka, ale również o konsekwencje cywilnoprawne, jakie mogą się z tym wiązać. Jeśli zatem, na przykład, pod Twoją nieobecność dziecko odpali w domu petardy, co spowoduje szkody w sąsiednich lokalach, odpowiesz za te szkody na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego, ale sprawą (zwłaszcza taką “głośną”) może zainteresować się też sąd rodzinny.
Słowo od psychologa
Korzystając z faktu, że jestem dyplomowanym psychologiem, przekażę Wam też pigułkę wiedzy psychologicznej. Psychologowie, podobnie jak prawnicy, nie podają jednego, konkretnego wieku, po osiągnięciu którego dziecko może zostać samo w domu. Uznaje się, że pierwsze próby pozostawienia dziecka dziecka samego w domu w ciągu dnia można podjąć, gdy ukończy ono 10 lat. Nie jest to oczywiście reguła. Każdy przypadek należy oceniać indywidualnie. Przed pozostawieniem dziecka w domu należy mu dokładnie wyjaśnić, dokąd i na jak długo rodzic wychodzi, z kim dziecko może kontaktować się w razie potrzeby. Należy pouczyć dziecko o tym, by nie otwierało drzwi, okien, nie uruchamiało sprzętów (prądu, gazu), nie opuszczało domu. Warto rozmawiać z dzieckiem także o tym, jak zachować się w sytuacjach nietypowych, a także o potencjalnych zagrożeniach. Można “wyposażyć” dziecko w listę rozrywek, którymi może zająć się pod nieobecność rodzica.
Jak widzicie, prawo obecne jest w wielu aspektach życia codziennego, dlatego warto wiedzieć o nim jak najwięcej!
